Śródmieście to dzielnica Warszawy, położona na lewym brzegu miasta. To jedna z 18 dzielnic stolicy.
Granice Śródmieścia zostały ustalone w 1960 r. (przed II wojną światową obejmowały również wschodnie tereny obecnej Woli i Ochoty). Śródmieście obejmuje najstarszą część Warszawy ((Stare Miasto i Nowe Miasto). W latach 1994-2002 istniała gmina Warszawa-Centrum, obejmująca Śródmieście i 6 innych dzielnic – granice tej gminy w przybliżeniu pokrywały się z przedwojennym granice Warszawy.
Obecnie granice dzielnicy wyznaczają linie kolejowe wzdłuż ul. Słomińskiego, al. Jana Pawła II, al. Niepodległości, ul. Spacerowej, ul. Gagarina, ul. Podchorążych i Nurt Wisły.
Śródmieście obejmuje najstarszą część Warszawy, dlatego też znajduje się tu większość budynków o wybitnych walorach historycznych, zwłaszcza w Starym Mieście i wzdłuż Trakcji Królewskiej. Jednak zniszczenia w czasie II wojny światowej spowodowały liczne zniszczenia tkanki miejskiej, które później załatała nowoczesna zabudowa, zwłaszcza na Muranowie, ale także w innych rejonach Śródmieścia.
Według danych TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowy Podziału Terytorialnego Polski) obszar Śródmieścia obejmuje 505 ulic i dzieli się na 9 następujących dzielnic:
Latawiec
Mariensztat
Mirów
Muranów
Nowe Miasto
Powiśle
Stare Miasto
Śródmieście (0919878) ma taką samą nazwę jak dzielnica
W Śródmieściu wyróżnia się także osiem obszarów Miejskiego Systemu Informatycznego MSI, które generalnie pokrywają się z historycznymi dzielnicami i częściami miasta. Istnieje również kilka małych historycznych osad nieuwzględnionych w tym dziale oraz inne osady założone po II wojnie światowej.
Okolice Śródmieścia wg MSI:
Stare Miasto to najstarsza część Warszawy, z której wywodzi się współczesna stolica Polski. Mimo ogromnych zniszczeń w czasie II wojny światowej teren został gruntownie odrestaurowany, dzięki czemu w 1980 roku został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Granice dystryktu:
Boleść - Mostowa - Długa - Miodowa - Al. Solidarności - most Śląsko-Dąbrowski - Wisła w kierunku północnym do poziomu ul. Mostowej (na granicy dzielnic Śródmieście/Praga-Północ).
Nowe Miasto - druga najstarsza część Warszawy, dawne przedmieście Starej Warszawy, wówczas odrębne miasto. Historyczna część terytorium została zrekonstruowana po zniszczeniach wojennych, a reszta jest zabudowana nowoczesnymi domami.
Granice dystryktu:
Linia kolejowa przechodząca przez ul. Słomińskiego (granica dzielnic Żoliborz/Śródmieście) – Bonifraterska – Długa – Mostowa – Boleść – Wisła płynie na północ do poziomu mostu Gdańskiego (wzdłuż granicy dzielnic Śródmieście/Praga-Północ).
Muranów – teren dawnej dzielnicy żydowskiej, doszczętnie zniszczony po powstaniu w getcie warszawskim. Na ruinach terenu po wojnie powstało zupełnie nowe osiedle mieszkaniowe.
Granice dystryktu:
Linia kolejowa ze stacją Warszawa-Gdańska (na granicy dzielnic Żoliborz/Śródmieście) – Al. Jana Pawła II (na granicy dzielnic Śródmieście/Wola) – Al. Solidarności – Miodowa – Bonifraterska.
Śródmieście Północne – północna część śródmieścia, obejmująca obszar na północ od Alej Jerozolimskich z obiektami takimi jak Trakt Królewski, Teatr Wielki, PAST oraz Pałac Kultury i Nauki.
Granice dystryktu:
Glin. Solidarności (na odcinku między ulicami Schillera i Andersa granica przebiega wzdłuż osi północnego odcinka Al. Solidarności) - Al. Jana Pawła II (na granicy dzielnic Śródmieście/Wola) – Al. Jerozolimskie - korona Skarpy Warszawskiej w kierunku północnym (od stacji kolejowej Warszawa-Powiśle, między ulicami Kruczkowskiego a ulicami Smolną, Foksal, Okólnik, Ordynacką, skrzyżowanie Tamkę na wysokości Pałacu Ostrogskich, między ulicami Bartoszewicza, Sewerynów i Dynasy, za Uniwersytetem Warszawskim ulicami Browarnej, Furmańskiej i Sowiej do Alei Solidarności na poziomie Zamku Królewskiego)
Śródmieście Południowe – południowa część centralnej części miasta, obejmująca obszar na południe od Alej Jerozolimskich, z obiektami takimi jak Centrum LIM, Politechnika Warszawska, Plac Konstytucji i Sejm.
Granice dystryktu:
Glin. Jerozolimskich – Chałubińskiego, Al. Niepodległości (na granicy dzielnic Śródmieście/Ochota – Batorego, Boya Żeleńskiego (na granicy dzielnic Śródmieście/Mokotów – Al. Szucha – Al. Ujazdowskie – Piękna – Górnośląska do Skarpy Warszawskiej (do poziomu kładki dla pieszych) - Skarpa Warszawska w kierunku północnym do Al. Jerozolimskich (począwszy od tyłu Sejmu, między ul. Na Skarpie a ul. Rozbrat i ul. Kruczkowskiego).
Ujazdów to teren dawnej wsi Ujazdów w sąsiedztwie dawnego grodu Jazdów, znacznie zmienionego w XVIII wieku wraz z budową Osi Stanisławowskiej i Łazienek Królewskich. Oba przetrwały do dziś.
Granice dystryktu:
Trasa Łazienkowska jest koroną Skarp Warszawskiej w kierunku północnym nad ul. Myśliwieckiej do kładki dla pieszych na ul. Górnośląskiej - Górnośląskiej - Pięknej - Al. Ujazdowskie-Al. Szucha -Spacerowa, Gagarina, Podchorążych, Nowosielecka, Czerniakowska, południowe ogrodzenie zespołu hydroelektrycznego do Wisły (wzdłuż granicy dzielnic Śródmieście/Mokotów) - Wisła płynie w kierunku północnym do mostu Berlinga (wzdłuż granicy dzielnicy Śródmieście/Praga-Południe).
Powiśle – obszar położony poniżej skarpy Wisły nad rzeką Wisłą, rozwijający się od XVIII wieku, dawny obszar przemysłowy. Dziś jest to dzielnica mieszkaniowa z dominującą funkcją mieszkaniową.
Granice dystryktu:
Glin. Solidarności to korona Skarpy Warszawskiej w kierunku południowym, począwszy od Al. Solidarności do stacji kolejowej Warszawa-Powiśle (według linii Scarpa wskazanej w ust. 1 Śródmieście Północne tj. powyżej Sowiej, Furmańskiej, Browarnej, Topiel, Kruczkowskiego) - linia kolejowa od stacji Warszawa-Powiśle do mostu Średnicowego - prąd Wie słowa w kierunku północnym do mostu Śląsko-Dąbrowskiego (wzdłuż granicy Śródmieście/Praga-Północ).
Solec – obszar poniżej skarpy Wisły w południowej części powiatu, wywodzący się z istniejącej w XII wieku wsi Solec. Następnie teren przemysłowy, nowoczesny zespół mieszkaniowy z dominującą funkcją mieszkaniową.
Granice dystryktu:
Linia kolejowa od mostu Średnicowego do stacji Warszawa-Powiśle jest koroną Skarp Warszawskiej w kierunku południowym, począwszy od Al. Jerozolimskich na poziomie Muzeum Narodowego, skrzyżowanie ul. Książęcą na wysokości kładki, pomiędzy ul. Na Skarpie i Rozbrat, przez park za Sejmem do ul. Górnośląskiej na wysokości kładki dla pieszych nad ul. Myśliwieckiej do Trasy Łazienkowskiej - Trasy Łazienkowskiej - mostu Berlinga - Wisły w kierunku północnym do mostu Średnicowego c (na granicy dzielnic Śródmieście/Praga-Południe).
Ponadto w Śródmieściu można wyróżnić jeszcze kilka mikrodzielnic (obszarów mieszkalnych):
Mariensztat to zespół mieszkaniowy położony na Powiślu w Śródmieściu nad Wisłą, poniżej skarpy wiślanej. Historia zespołu rozpoczyna się od Mariensztatu, prywatnego, niezależnego miasta poza granicami królewskiego miasta Warszawy, założonego w 1762 roku. Jurydyka znajdowała się na terenie powstałym po wyparciu Wisły i obejmowała rynek z ratuszem oraz 8 ulic. W 1780 r. Jurydykę kupił król Stanisław August Poniatowski, nadając jej prawa miejskie, aw 1781 r. połączono ją ze Stanisławowem Jurydyka. W 1784 r. król nadał Starej Warszawie obie jurysdykcje w zamian za ziemię w Solcu.
Mariensztat to pierwszy powojenny zespół mieszkaniowy wybudowany w Warszawie w 1949 roku. Jest zbudowany z niskich kamiennych domów z małymi mieszkaniami. Niektóre domy powstały w rekordowym tempie w zaledwie kilka dni, co znalazło odzwierciedlenie w ich jakości. Kompleks oddano do użytku wraz z trasą W-Z. Łącznie w zespole Mariensztat powstały 53 budynki mieszkalne (w tym 29 przy ul. Bednarskiej), przedszkole i szkoła oraz rynek. Od północy od Starego Miasta oddziela go ulica Nowy Zjazd, a od południa zespół graniczy z ulicą Karową.
Mirów to dzielnica mieszkaniowa w dzielnicach Wola i Śródmieście. Jest to dzielnica Śródmieście (wg TERYT) i jednocześnie wg MSI wschodnia część dzielnicy Wola w dzielnicy Elektoralnej. Do 1939 r. okolice Mirowej zamieszkiwali głównie Żydzi. Od listopada 1940 do sierpnia 1942 przebywał głównie na terenie getta. Większość budynków uległa zniszczeniu podczas II wojny światowej. W latach 1949-1960 wybudowano osiedle Mirów. Położony pomiędzy ulicami: al. „Solidarności”, Orlą, Elektoralną, Chłodną i Żelazną.
Według MSI Mirów to teren położony na Woli między ulicami: al. „Solidarności”, Towarową, al. Jerozolimskich (między placem Zawiszy a al. Jana Pawła II, czyli na granicy Woli i Ochoty) i al. Jana Pawła II (na granicy dzielnic Wola i Śródmieście).
Główne osiedla mieszkaniowe to Miedziana, Pańska, Za Żelazną Bramą, Srebrna, Złota.
Grzybów - pozostałość po dawnym Grzybowie Jurydica, osiedlu mieszkaniowym w Śródmieściu Północnym w pobliżu Placu Grzybowskiego. Osiedle Grzybów położone jest pomiędzy placem Grzybowskiego a ulicami: Królewską, Zieloną, Świętokrzyską, Emilii Plater i Twardą. Przez jego teren przebiegają również ulice: Próżna, Bagno i Raoula Wallenberga. Został zbudowany w latach 1962-1967 w technologii monolitycznej. Powierzchnia kompleksu wynosi 4 hektary. Posiada 14 budynków: trzy szesnastokondygnacyjne, cztery dwunastopiętrowe, trzy sześcio-ośmiopiętrowe i cztery dwukondygnacyjne, przeznaczone na usługi i handel. W sumie mają 1330 mieszkań. Uzupełnieniem zabudowy mieszkaniowej była szkoła, przedszkole oraz pawilony handlowo-usługowe, a także parkingi, place zabaw i ciągi piesze między domami.
Marszałkowska Dzielnica Mieszkaniowa, MDM. Zespół mieszkaniowy Marszałkowska powstał w latach 1950 - 1952. Położone na terenie poludniowego Śródmieścia. Kompleks obejmuje teren pl. Konstytucji, ul. Marszałkowskiej i Waryńskiego. Teren kompleksu rozciąga się wzdłuż ul. Marszałkowskiej od ul. Wilczej do pl. Unii Lubelskiej. MDM to także MDM III, czyli zespół mieszkalny Latawiec wybudowany w latach 1953-1955. Zbudowany w sąsiedztwie al. Wyzwolenia, ul. Nowowiejskiej i ul. Koszykowej.
Marszałkowska Dzielnica Mieszkaniowa - planowana była jako duże osiedle mieszkaniowe na 45 tys. mieszkańców. Następnie z powodu braku funduszy zrezygnowano z dalszej budowy. Zbudowano tylko 1/8 tego, co zaplanowano w projekcie. Dziś MDM wrosło w krajobraz stolicy. Plac Konstytucji uważany jest za jedyny „ukończony” plac, ponieważ wszystkie jego elewacje są zabudowane.
Podczas budowy MDM zastosowano drogie materiały i technologie. Na pierwszych kondygnacjach budynków kompleksu zaprojektowano szerokie podcienia i lokale usługowe. Zainstalowano dziesiątki rzeźb i płaskorzeźb przedstawiających przedstawicieli czołowej klasy robotniczej. Ściany pokryto płytami z piaskowca i polerowanego granitu. Budynki zwieńczono potężnymi gzymsami i attykami. MDM jest znaczącym świadectwem minionej epoki, która istnieje do dziś w prawie niezmienionej formie. Ma wartość historyczną, artystyczną i naukową. W 2016 roku został wpisany do rejestru zabytków architektury.
Osiedle Torwar to zespół mieszkaniowy zlokalizowany w Śródmieściu, w dzielnicy Ujazdów, pomiędzy ulicami Górnośląską, Solcem i Trasą Łazienkowską. Jego nazwa pochodzi od wybudowanej w 1953 roku hali sportowej Torwar. Stoi na miejscu dawnej wsi Solec. Na jego terenie znajduje się zabytek XVIII-wiecznego Pałacu Symonowiczów.
Zespół mieszkaniowy powstał na dawnym odcinku ul. Czerniakowskiej, zlikwidowanej w związku z budową w pobliżu węzła Trasy Łazienkowskiej z Wisłostradą. Kompleks powstał w latach 1971-1973. Składa się z trzech 16-piętrowych wieżowców przy Górnośląskiej 1 i 3 oraz Fabrycznej 2. Charakterystycznym elementem wszystkich budynków jest kubiczny kształt balkonów, które nadają rytm lekko zakrzywionym elewacjom bloków. Z drugiej strony cofnięte ściany ostatniej kondygnacji, nakryte cienkim dachem, nadają budynkowi lekkości.
Zespół uzupełniają cztery kamienice mieszkalne z lat 1964-1968, zlokalizowane między ulicami Fabryczną, Koźmińską i Górnośląską oraz dwie przedwojenne kamienice przy ul. Górnośląskiej 7 i 7a, otoczone zabudową powojenną. Wszystkie te budynki wchodzą w skład Osiedla Torwar.
Latawiec to zabytkowe osiedle zlokalizowane w warszawskiej dzielnicy Śródmieście, wybudowane w latach 50. XX wieku. Latawiec stanowił dodatek do Marszałkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej, uznawany za jej część i dlatego nazywany MDM III.
Kompleks budowano w latach 1953-1957 i zakończono w kolejnych latach (do 1962 r.). Powstał na miejscu prawie całkowicie zniszczonych budynków podczas II wojny światowej. Kompleks zlokalizowany jest pomiędzy placem Na Rozdrożu, Trasą Łazienkowską (al. Armii Ludowej) a ulicami Marszałkowską, Mokotowską i Koszykową, w dzielnicy wzdłuż MSI Śródmieście Południowe. Centralną ulicą i osią zespołu z ośmiobocznym placem jest Aleja Wyzwolenia. Przez kompleks przechodzą ulice: Natolińska, Służewska, Stefanii Sempołowskiej i Faustyny Czerwijowskiego. Jego powierzchnia to około 18 hektarów. Zbudowany jest w formie przypominającego latawiec pięciokąta (stąd jego nazwa).
Budynki mają sześć lub siedem pięter. W porównaniu z budowanymi wówczas kompleksami mieszkalnymi mieszkania były wyższe i większe. Wyposażono je w meble wbudowane i magazyny. Podłogi były dębowe lub bukowe. Łącznie wybudowano 2794 mieszkania. W 1960 r. od strony placu Na Rozdrożu dobudowano dwa dodatkowe budynki mieszkalne.
Na terenie kompleksu znajduje się przedszkole i dwie szkoły. Na pierwszych kondygnacjach niektórych budynków przewidziano lokale biurowe i handlowe, zwłaszcza na ulicy. Marszałkowskiej. Otwarto tu dwusalowe kino „Luna” oraz ulokowano Teatr Lalek „Gulliver”. W podziemiach budynków znajduje się 14 schronów przeciwlotniczych.
Według Krajowego Rejestru Urzędowego Podziału Terytorialnego Polski TERYT Latawiec jest częścią miasta o numerze SIMC 0918123. Kompleks znajduje się na liście wartości kulturowych współczesnej Warszawy. Architektura kompleksu różni się w pewnym stopniu od reszty dzielnicy mieszkalnej Marszałkowskiego ze względu na swój bardziej mieszkalny charakter. Nie ma ozdobnych detali, balustrad, parapetów i użycia kamienia dekoracyjnego.
Stawki, Osiedle Stawki to zespół mieszkaniowy w warszawskiej dzielnicy Śródmieście. Osiedle Stawki zlokalizowane jest w centrum stolicy, na północ od dzielnicy Muranów (wg Miejskiego Systemu Informacji). Znajduje się pomiędzy ulicami: Dziką, Zygmunta Słomińskiego i Inflancką. Jest powszechnie określany jako „Manhattan”. Powstał na miejscu rozebranych w 1974 roku magazynów, zlokalizowanych przy bocznicach kolejowych przy ul. Stawki. Jego powierzchnia wynosi 5,47 ha.
Zespół mieszkaniowy składa się z trzech budynków o 11 i 13 kondygnacjach, zlokalizowanych pod adresami: ul. Dzika 6, ul. Inflanckiej 15 i ul. Inflanckiej 19. Wybudowano je w technologii H-kształtnej w latach 1974-1978. Uzupełnieniem kompleksu jest pawilon handlowo-usługowy oraz budynek administracyjny. W całym projekcie zaplanowano 1000 mieszkań dla około 3500 mieszkańców. Pomiędzy budynkami mieszkalnymi zaplanowano dziedziniec-ogród z częścią rekreacyjną i placem zabaw, a wokół kompleksu miejsca parkingowe. Charakterystycznym elementem architektury są podpory pod balkony o wysokości całego domu. W 1980 roku zespół otrzymał nagrodę w konkursie Mister Warszawy w kategorii budownictwa mieszkaniowego.
Osiedlem zarządza Spółdzielnia Mieszkaniowa Stawki, założona w 1990 roku. W kolejnych latach na gruntach należących do spółdzielni: przy ul. Dzika 4a w 2004 roku, a następnie przy ul. Inflanckiej 11 w 2014 roku.
Osiedle Mariańska to zespół mieszkaniowy położony w dzielnicy Śródmieście w mikrodzielnicy Śródmieście Północnego, ograniczony ulicami Emilii Plater, Świętokrzyską, al. Jana Pawła II i Twardą. Pośrodku biegnie ulica Mariańska.
Kompleks powstał w latach 1961-1967 i składa się z dwóch budynków mieszkalnych (Emilii Plater 55 i Marchlewskiego 18), budynku z mieszkaniami do wynajęcia dla cudzoziemców (Świętokrzyska 36) oraz kilku niewielkich budynków handlowo-biurowych przy ul. Świętokrzyskiej i ul. Mariańskiej. W jedenastopiętrowym budynku przy ul. Emilii Plater 55 posiada mieszkania dla 920 mieszkańców.
Osiedle Mariańska było jednym z najmniejszych, zaprojektowanych w okresie PRL-u, gdyż zajmowało zaledwie półtora hektara. Budynek przy ul. Świętokrzyskiej 36 została wyburzona w 2017 roku, a na jej miejscu planowana jest budowa wieżowca Dipservice.
Ceny mieszkań i sytuacja na rynku nieruchomości w Polsce w trzecim kwartale 2023